Obsesif Kompulsif Kişilik

Prof. Dr. Erol Özmen

Obsesif-kompulsif kişilik yapısının temel özelliği mükemmeliyetçilik ve her şeyi kontrol altında tutma isteği içinde olmadır. Obsesif-kompulsif kişilik yapısındaki kişiler mükemmeliyetçi, titiz, ayrıntıcı, kuralcı ve sorumluluk duyguları aşırı gelişmiş insanlardır.

Mükemmeliyetçi olmaları, bazen basitçe yapılabilecek işlerin bir türlü bitirilememesine neden olur. Titiz ve ayrıntıcı yanları, ağaçlarla uğraşmaktan ormanı görmelerini engeller. Kendilerinin belirlediği kurallara uyulması konusunda hem kendilerine hem başkalarına esneklik gösteremezler. Kuralları ve kurallara uyma beklentileri katı ve acımasızdır.

Dıştan bakıldığında çok karmaşık görünen yaşam tarzları, onlar açısından her şeyin kontrol altında tutulmasını sağlayan bir bütünlük taşır. Her şeyin, her ayrıntının belirlenmiş bir anlamı vardır. Doğaçlama davranamazlar, her ayrıntı önceden planlanır ve daha sonra yaşama geçirilir. En büyük korkularından birisi de başkasına muhtaç olmaktır. Kendilerinin yaşamları ile ilgili kontrolün başkasına geçeceğini düşünmek onlar için büyük bir kâbustur.

Hayatlarının her anı üretken ve verimli olmak üzerine planlanmıştır. Boşa geçen zaman onlar için büyük bir kayıptır. Her anın verimli bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini düşünürler. Tuvalette geçen zamanı bile değerlendirmek için çeşitli planlar kurarlar. İş sorumlulukları ileri derecede gelişmiştir, iş her şeyden önce gelir. Tatil ve eğlenceyi boşa geçen zaman olarak düşünürler.

Ayrıntılarla uğraşmaktan ve titiz davran­mak istediklerinden kolay karar veremez­ler. Karar vermeleri gereken konunun olumlu veya olumsuz yönlerini sürekli tarttık­ları ve bir türlü mükemmele ulaşılmadığı­nı düşündükleri için işleri sürekli ertele­me­ eğilimindedirler. Karar verirken kazana­caklarından çok kaybedeceklerinin üze­rinde durur ve kaybedeceklerinin en az olması için çaba harcarlar.

Ahlaki değerler konusunda son derece ka­tı­dırlar. Kolay kolay değişmez ve alış­kanlıklarını pek bırakmazlar. Mantıklı olmak, mantıklı davranmak onlar için çok önemlidir. Duygusallıktan uzak oldukları ve başkalarının yaşadığı duygulara karşı duyarsız oldukları gözlenir. Başkasını övemezler, çevresindeki insanlara övgü dolu sözler söyledikleri pek görülmez. Eskimiş eşyaları atamazlar, ileride işe yarayabileceğini düşünerek eskimiş her türlü eşyayı (kullanılamayacak durumda olsa bile) biriktirirler. Cimridirler, paralarını biriktirir, kolay kolay harcamazlar.

Aşırı ayrıntıya kaçtıklarından ve her ayrıntıyı anlat­maz­lar­sa konunun iyi anlaşılmayacağını düşündüklerinden, konuşmaları çok ayrıntılıdır. Bazen ana konudan saptıkları bile olur. Program yapmak, liste düzenlemek ve plan yapmak için uğraşırken ana amaç geri planda kalabilir. Örneğin basit bir günlük gezi için günlerce hesap-kitap ve plan yapabilirler. Başkalarının kendisi gibi iyi yapamayacağını düşündükleri için yetki devri ya da görev paylaşımı yapamazlar. Bu tutum ve davranışları nedeniyle zaman içinde işlerin büyük bir kısmı üzerlerinde kalır. İnatçıdırlar, kendi görüş ve düşüncelerini kolay kolay değiştirmezler. Aşırı temkinli yaklaşımları işleri zamanında yapamamalarına neden olur.

Prof. Dr. Erol Özmen

Muayenehane:
Talatpaşa Bulvarı, No: 50, Dora Apt, Kat: 3, Daire: 3, Alsancak, İzmir
Yüz yüze ya da  online görüşme randevusu için telefon : 0 542 236 13 54

İlginizi Çekebilecek Yazılar ve Bağlantılar

Geçinilmesi zor insanlarla geçinme sanatı

Mutlu evliliğin sırrı: Sevgi ve saygı

Kıskançlık

İnatlaşan bir kişi ile nasıl baş edersiniz

Ben haklıyım, kabul et! Hatalı olan sensin.

Mutluluk nedir

Sızlanmacı, hiçbir şeyi beğenmeyen bir kişi ile nasıl baş edebilirsiniz

Ego gücü ya da ‘güçlü kişilik’

“En Kötü karar bile kararsızlıktan iyidir”

İşyerinde mükemmeliyetçi insanlarla çalışmak

Tükenmişlik (Bunrout) sendromu